Η ανθρώπινη παρουσία στην Άνδρο εκτιμάται αδιάλειπτη από την 4η χιλιετία π.Χ.
Πληθώρα οικισμών διαμορφώθηκαν στο πέρασμα του χρόνου. Αν και σημαντική υπήρξε η πληθυσμιακή συρρίκνωση κυρίως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σήμερα 84 οικισμοί ακόμη κατοικούνται.
Ένα πλούσιο δίκτυο μονοπατιών, σε αρκετές περιπτώσεις λιθόστρωτο, συνέδεε τους οικισμούς μεταξύ τους, με τόπους λατρείας και με τα λιμάνια του νησιού. Από τη 10ετία του ’30 (κατά τόπους αρκετά αργότερα) οπότε το αυτοκίνητο σταδιακά κυριαρχεί ως μεταφορικό μέσο, περιορίζεται η χρήση των μονοπατιών και σε αρκετές περιπτώσεις αντικαθίστανται από αμαξιτούς δρόμους.
Η Άνδρος εξακολουθεί σήμερα να διαθέτει ένα ιδιαίτερα εκτεταμένο δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών που υπολογίζεται να ξεπερνά τα 300 χλμ μήκος. Το 1997 στα πλαίσια μιας προσπάθειας για την ανάπτυξη του πεζοπορικού τουρισμού στο νησί η Νομαρχία Κυκλάδων σε συνεργασία με την Αναπτυξιακή Εταιρεία Άνδρου ανέλαβε και υλοποίησε τμημα έργου καθαρισμού και σήμανσης 12 πεζοπορικών διαδρομών συνολικού μήκους 85 χλμ.
Στα πλαίσια της προσπάθειας του φορέα μας τα τελευταία χρόνια συντηρήθηκαν και ολοκληρώθηκαν καθαρισμοί και πλήρης σήμανση με ευρωπαϊκές προδιαγραφές τόσο των παλαιότερων όσο και νέων διαδρομών που προστέθηκαν σε αυτές ολοκληρώνοντας ένα δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών 160 χλμ.
Τον Οκτώβριο του 2015, η διαδρομή Andros Route που περιλαμβάνει 100χλμ από το παραπάνω δίκτυο και διατρέχει το νησί από βορρά σε νότο έλαβε την έγκριτη ευρωπαϊκή πιστοποίηση Leading Quality Trails-Best of Europe, καθιστώντας την Άνδρο έναν από τους κορυφαίους Ευρωπαϊκούς προορισμούς για ποιοτική πεζοπορία.
Το προσβάσιμο δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών ανέρχεται σήμερα σε 160 χλμ. περίπου.
Οι διαδρομές συντηρούνται πλέον συστηματικά από τον φορέα μας με τη βοήθεια της σταθερής εθελοντικής μας ομάδας, βοήθεια από χορηγούμενα εργατικά χέρια τόσο από υποστηρικτές της προσπάθειας μας όσο και από έσοδα από την πώληση του βιβλίου μας Hiking on Andros. Σημαντική είναι και η βοήθεια τοπικών πολιτιστικών συλλόγων και άλλων εθελοντικών οργανώσεων.
Η Άνδρος είναι ένα ξεχωριστό νησί των Κυκλάδων με αφθονία υδατικών αποθεμάτων, ορεινό χαρακτήρα, έντονο ανάγλυφο και εξαιρετικά ποικίλο τοπίο. Μικρά δάση, εύφορες κοιλάδες, πολυάριθμες παραλίες, ρεματιές συνεχούς ροής, καταρράκτες και πηγές σχεδόν σε κάθε πλαγιά και κοιλάδα. Η συνεχής ανθρώπινη παρουσία άφησε σημάδια ορατά ακόμη και στις πιο απόκρημνες πλαγιές του νησιού, διαμορφώνοντας με βασικό υλικό την πέτρα, ένα τοπίο σε μεγάλο βαθμό χειροποίητο. Η ποικιλία της αγροτικής αρχιτεκτονικής εντυπωσιάζει, ξηρολιθιές, αναβαθμίδες («αιμασιές» στη ντοπιολαλιά), λιοτρίβια, αλώνια, πάνω από 200 καταγεγραμμένοι νερόμυλοι, 69 ανεμόμυλοι, 10άδες γεφύρια αρκετά εκ των οποίων τοξωτά και εκατοντάδες ξωκλήσια βρίσκονται διάσπαρτα σε όλο το νησί.
Ο περιηγητής-πεζοπόρος απαντά στην Άνδρο εντυπωσιακά διαφορετικούς μικρόκοσμους πλούσιους σε βιοποικιλότητα. Πάνω από το 1/3 της επιφάνειας του νησιού είναι χαρακτηρισμένη Natura, IBA (περιοχή σημαντική για την ορνιθοπανίδα) και καταφύγιο άγριας ζωής, όπου και φιλοξενούνται σπάνια και ενδημικά είδη χλωρίδας και πανίδας.
Σας προσκαλούμε να περπατήσετε τα μονοπάτια και να γνωρίσετε από κοντά μια μάλλον «άγνωστη» Άνδρο κι ένα Κυκλαδονήσι εντυπωσιακά διαφορετικό.
Χρήσιμες Πληροφορίες
Τύποι μονοπατιών, μετακινήσεις, υπηρεσίες
Τύποι μονοπατιών & βαθμοί δυσκολίας για τους πεζοπόρους
Υπάρχουν διάφοροι τύποι μονοπατιών στην Άνδρο, μονοπάτια χωμάτινα ορατά από ανθρώπινα ίχνη ή ίχνη ζώων, λιθόστρωτα ή τσιμεντοστρωμένα.
Τα περισσότερα μονοπάτια στο νησί είναι περιτοιχισμένα, δηλαδή οριοθετούνται από παράλληλες ξηρολιθιές (πέτρινους μαντρότοιχους ξηρής λιθοδομής, χωρίς επίχρισμα), οι λεγόμενες «στενές» στην τοπική διάλεκτο.
Συνήθως τα μονοπάτια που διέρχονται από τους οικισμούς είναι είτε λιθόστρωτα είτε τσιμεντοστρωμένα.
Καθώς σε πολλές περιπτώσεις δρόμοι έχουν διανοιχθεί πάνω σε τμήματα παλαιών μονοπατιών, οι πεζοπόροι καλούνται να κινηθούν για κάποιες αποστάσεις σε χωματόδρομους, τσιμεντόδρομους ή ασφαλτόδρομους μέχρι να ξαναβρούν τα παλαιά διατηρημένα μονοπάτια. Συνεπώς είναι πολύ συνηθισμένο κανείς να διασχίζει ή να κινείται πάνω σε δρόμους, κατά τη διάρκεια μιας πεζοπορίας, συχνά περισσότερο της μιας φοράς, γεγονός που επιτρέπει συνάμα το να τερματίσει ή να ξεκινήσει κανείς μια πεζοπορία (συμβουλευόμενος χάρτη) από πολλά διαφορετικά σημεία.
Η Άνδρος είναι ένα ορεινό νησί με εξαιρετικά έντονο ανάγλυφο. Η υψηλότερη οροσειρά, το Πέταλο φτάνει περίπου στα 1.000 μέτρα υψόμετρο. Τα μονοπάτια της Άνδρου σε γενικές γραμμές χαρακτηρίζονται μικρής έως μεσαίας δυσκολίας. Ωστόσο, οι περισσότερες διαδρομές περιλαμβάνουν απότομα τμήματα, γεγονός που πρέπει κανείς να έχει υπόψη. Οι διαδρομές που παρουσιάζονται στην ιστοσελίδα αυτή έχουν χαρακτηριστεί με βάση τα πρότυπα του Ευρωπαϊκού Σήματος Ποιότητας (BestofEurope) και τις προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ορειβατικών Συλλόγων (EuropeanRamblersAssociation) (δείτε περισσότερα εδώ)
Μετακινήσεις, στάθμευση οχημάτων & υπηρεσίες μεταφοράς αποσκευών
Η Άνδρος δεν έχει ακόμη επαρκώς εξελιχθεί σε πεζοπορικό προορισμό. Δενυπάρχουνειδικοίχώροιστάθμευσηςγιαπεζοπόρους. Η μεταφορά προς και από πεζοπορικές διαδρομές συχνά απαιτεί τη χρήση μεταφορικών μέσων, μισθωμένων οχημάτων, ταξί ή λεωφορείων. Η δημόσια συγκοινωνία γίνεται με λεωφορεία που συνδέουν κυρίως τα αστικά κέντρα του νησιού με το λιμάνι του Γαυρίου. Λίγα δρομολόγια εξυπηρετούν τα μικρότερα χωριά και κυρίως τη θερινή περίοδο. Χρήσιμα τηλέφωνα για τα λεωφορεία, τα ταξί, για μίσθωση οχημάτων, δικύκλων συμπεριλαμβανομένων και ποδηλάτων παρέχονται εδώ.
Αρκετές πεζοπορικές διαδρομές ξεκινούν από τα 4 αστικά κέντρα του νησιού, τη Χώρα, τον Όρμο Κορθίου, το Μπατσί και το Γαύριο, συνεπώς μπορεί κανείς να πεζοπορήσει και χωρίς τη χρήση μεταφορικού μέσου.
Δεν υφίσταται μέχρι σήμερα οργανωμένη υπηρεσία μεταφοράς αποσκευών στην Άνδρο. Αν επιθυμείτε να οργανώσετε διακοπές trekkingστην Άνδρο, επικοινωνήστε μαζί μας να οργανώσουμε κάτι ειδικό για σας.
Εξοπλισμός & Απαραίτητα
Εξοπλισμός & απαραίτητα
Φοράτε πάντα κλειστά παπούτσια και μακρύ παντελόνι στις πεζοπορίες σας στην Άνδρο, καθώς σε αρκετές διαδρομές μπορεί κανείς να διέλθει από τμήματα με πυκνή βλάστηση και αγκάθια, αλλά και ως προστασία από τα έντομα και φίδια που μπορεί κανείς να συναντήσει κυρίως την άνοιξη, το καλοκαίρι και το φθινόπωρο.
Τα μπατόν είναι χρήσιμα αν και όχι απαραίτητα.
Έχετε μαζί σας καπέλο και έξτρα ρούχα.
Ενημερώστε πάντα κάποιον πριν ξεκινήστε μια πεζοπορία καθώς και για το που πρόκειται να περπατήσετε !
Μικρά εμπόδια ή δυσκολίες
Κατά μήκος των πεζοπορικών διαδρομών μπορεί να βρείτε πόρτες, μεταλλικά πλέγματα ή κλαδέματα που φράζουν την πορεία σας. Σας συμβουλεύουμε να κλείνετε πάντα τις πόρτες που συναντάτε καθώς χρησιμοποιούνται για να ελέγχουν τις μετακινήσεις των ζώων-κυρίως των κατσικιών.
Σε αρκετές περιπτώσεις τμήματα μονοπατιών συμπίπτουν με μικρά ρέματα και ρυάκια. Είναι συνεπώς σημαντικό να έχετε τα κατάλληλα ρούχα και ιδανικά αδιάβροχα παπούτσια πεζοπορίας.
Δυστυχώς το δίκτυο μονοπατιών δεν καθαρίζεται συστηματικά, ούτε είναι ακόμη πλήρως σηματοδοτημένο. Συμβουλευτείτε σχετικά την ιστοσελίδα μας ή επικοινωνείστε μαζί μας για να ενημερωθείτε για την πιο πρόσφατη κατάσταση του δικτύου των διαδρομών.
Λάβετε υπόψη πριν από κάθε σας πεζοπορία την πρόβλεψη του καιρού, κυρίως σε ότι αφορά τους ανέμους. Καθώς αρκετές πεζοπορικές διαδρομές περνούν από πλαγιές εκτεθειμένες στους ανέμους, ίσως είναι καλύτερο να διαλέξτε, τις μέρες με ισχυρούς ανέμους, διαδρομές σε χαμηλότερα υψόμετρα και λιγότερη έκθεση στους κυρίαρχους ανέμους.
Για οποιαδήποτε απορία έχετε, μη διστάσετε να επικοινωνήστε μαζί μας !
Συμβουλές
Νερό, φαγητό, τοπικά προϊόντα κατά μήκος των διαδρομών
– Υπέροχες πηγές, γραφικά καφενεδάκια ή ταβέρνες βρίσκονται σε κάποιες περιοχές κατά μήκος των πεζοπορικών διαδρομών αλλά όχι σε όλες. Έχετε μαζί σας σε κάθε περίπτωση νερό και κολατσιό. Διαλέγετε πηγές σε υψηλότερα υψόμετρα, καθώς το νερό εκεί συνήθως είναι καλύτερης ποιότητας
– Τα τοπικά προϊόντα της Άνδρου είναι ποικίλα και εξαιρετικής ποιότητας. Προς το παρόν λίγα από αυτά παράγονται με τυποποιημένες διαδικασίες και διατίθενται στην τοπική αγορά. Τα περισσότερα παράγονται σε οικιακό επίπεδο και διακινούνται άτυπα. Σας συμβουλεύουμε να ζητάτε είτε στα εμπορικά καταστήματα που επισκέπτεστε ή στα εστιατόρια :
o Τοπικά τυριά,
o Λουκάνικα από χοίρο, κατσικίσιο ή αρνίσιο κρέας
o Τοπικά ποτά, όπως ρακί, κρασί, λικέρ, τοπικά βότανα και ροφήματα
o Τοπικά βότανα και ροφήματα
o Τοπικά τουρσιά όπως κάππαρη, καππαρόφυλλα, κρίταμο κα.
o Γλυκά του κουταλιού φτιαγμένα από τη μεγάλη ποικιλία φρούτων που καλλιεργούνται στο νησί καθώς και αμυγδαλωτά
Στις διαδρομές που παρουσιάζονται στον οδηγό μας υπάρχουν και τα στοιχεία επικοινωνίας των εστιατορίων και καφενείων που βρίσκονται κατά μήκος των μονοπατιών ή σε μικρές αποστάσεις
Παρέχονται ακόμη πληροφορίες για εξειδικευμένα καταστήματα στο νησί που πωλούν τοπικά προϊόντα (κάποια από αυτά μπορεί κανείς ωστόσο να τα βρει και στα τοπικά supermarket)
Τουρισμός στην υπηρεσία της βιωσιμότητας- Ας είμαστε υπεύθυνοι
– Η άγρια ζωή αποτελεί μέρος του πλούτου της Άνδρου, παρακαλούμε αποφύγετε οιαδήποτε πράξη καταστρέφει ή επιδρά στη χλωρίδα και την πανίδα
– Σε περίπτωση πυρκαγιάς καλέστε στο τηλέφωνο +30 2282042199 και φροντίστε πάνω από όλα την ασφάλεια σας
– Σε περίπτωση προβλήματος υγείας καλέστε στο Κέντρο Υγείας της Άνδρου, στο τηλέφωνο +30 22823 60000
– Βοηθείστε μας να προωθήσουμε τα σχόλια σας σχετικά με την εμπειρία σας στην Άνδρο στις αρμόδιες αρχές.
o Αν μένετε σε ένα από τα καταλύματα που συνεργάζονται στην έρευνα τουρισμού που διενεργούμε ζητείστε να συμπληρώσετε την απαραίτητη φόρμα στη reception.
o Σε κάθε περίπτωση στείλτε μας ένα μήνυμα με τις εντυπώσεις σας ή συμπληρώστε την ηλεκτρονική φόρμα εδώ.
o Τα σχόλια σας έχουν σημασία-Σας ευχαριστούμε θερμά !