Η ανθρώπινη παρουσία στην Άνδρο εκτιμάται αδιάλειπτη από την 4η χιλιετία π.Χ.

Πληθώρα οικισμών διαμορφώθηκαν στο πέρασμα του χρόνου. Αν και σημαντική υπήρξε η πληθυσμιακή συρρίκνωση κυρίως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σήμερα 84 οικισμοί ακόμη κατοικούνται.

Ένα πλούσιο δίκτυο μονοπατιών, σε αρκετές περιπτώσεις λιθόστρωτο, συνέδεε τους οικισμούς μεταξύ τους, με τόπους λατρείας και με τα λιμάνια του νησιού. Από τη 10ετία του ’30 (κατά τόπους αρκετά αργότερα) οπότε το αυτοκίνητο σταδιακά κυριαρχεί ως μεταφορικό μέσο, περιορίζεται η χρήση των μονοπατιών και σε αρκετές περιπτώσεις αντικαθίστανται από αμαξιτούς δρόμους.

Η Άνδρος εξακολουθεί σήμερα να διαθέτει ένα ιδιαίτερα εκτεταμένο δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών που υπολογίζεται να ξεπερνά τα 300 χλμ μήκος. Το 1997 στα πλαίσια μιας προσπάθειας για την ανάπτυξη του πεζοπορικού τουρισμού στο νησί η Νομαρχία Κυκλάδων σε συνεργασία με την Αναπτυξιακή Εταιρεία Άνδρου ανέλαβε και υλοποίησε τον καθαρισμό και τη σηματοδότηση 12 πεζοπορικών διαδρομών συνολικού μήκους 85 χλμ. Οι περισσότερες βρίσκονται στο κεντρικό και νότιο τμήμα του νησιού, ενώ πρόσφατα προστέθηκαν σε αυτές ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες διαδρομές στο βόρειο και δυτικό τμήμα.

Το  προσβάσιμο δίκτυο πεζοπορικών διαδρομών ανέρχεται σήμερα σε 150 χλμ. περίπου.

Οι διαδρομές συντηρούνται – όχι πάντα συστηματικά – με μέριμνα των περιφερειακών και τοπικών αρχών, ενίοτε με τη συνδρομή εθελοντών από όλο τον κόσμο. Σημαντική είναι και η συμμετοχή τοπικών εθελοντικών

οργανώσεων και συλλόγων.

Η Άνδρος είναι ένα ξεχωριστό νησί των Κυκλάδων με αφθονία υδατικών αποθεμάτων, ορεινό χαρακτήρα, έντονο ανάγλυφο και εξαιρετικά ποικίλο τοπίο. Μικρά δάση, εύφορες κοιλάδες, πολυάριθμες παραλίες, ρεματιές συνεχούς ροής, καταρράκτες και πηγές σχεδόν σε κάθε πλαγιά και κοιλάδα. Η συνεχής ανθρώπινη παρουσία άφησε σημάδια ορατά ακόμη και στις πιο απόκρημνες πλαγιές του νησιού, διαμορφώνοντας με βασικό υλικό την πέτρα, ένα τοπίο σε μεγάλο βαθμό χειροποίητο. Η ποικιλία της αγροτικής αρχιτεκτονικής εντυπωσιάζει, ξηρολιθιές, αναβαθμίδες («αιμασιές» στη ντοπιολαλιά), λιοτρίβια, αλώνια, πάνω από 200 καταγεγραμμένοι νερόμυλοι, 69 ανεμόμυλοι, 10άδες γεφύρια αρκετά εκ των οποίων τοξωτά και εκατοντάδες ξωκλήσια βρίσκονται διάσπαρτα σε όλο το νησί.

Ο περιηγητής-πεζοπόρος απαντά στην Άνδρο εντυπωσιακά διαφορετικούς μικρόκοσμους πλούσιους σε βιοποικιλότητα. Πάνω από το 1/3 της επιφάνειας του νησιού είναι χαρακτηρισμένη Natura, IBA (περιοχή σημαντική για την ορνιθοπανίδα) και καταφύγιο άγριας ζωής, όπου και φιλοξενούνται σπάνια και ενδημικά είδη χλωρίδας και πανίδας.

Σας προσκαλούμε να περπατήσετε τα μονοπάτια και να γνωρίσετε από κοντά μια μάλλον «άγνωστη» Άνδρο κι ένα Κυκλαδονήσι εντυπωσιακά διαφορετικό.